Samfélagið á öllum stigum þarf að vera meðvitað um mikilvægi hreinlætisstarfsmanna og framlag þeirra til samfélagsins. Handvirkt hreinsikerfi ætti að fjarlægja hratt með vélrænu hreinsunarkerfi. Fram að þeim tíma sem handvirk hreinsun er notuð þarf að tryggja öryggisráðstafanir til að bæta lífsgæði þeirra.
The hreinlætisstarfsmenn mynda stoð almenningsþrifakerfisins. Venjulega er hreinsunarvinnan vélvædd og óhandvirk. Hins vegar, hreinlætisstarfsmenn á Indlandi (kallaðir Safai Karamchari), því miður enn halda áfram með handvirka nálgun við hreinsun almenningssvæðis, hugsanlega vegna skorts á fjármunum og fjármagni.
Það hafa orðið ótrúlegar framfarir í hreinlætismálum á Indlandi, á undanförnum árum; frá samræðubreytingu yfir í úrgangsstjórnun (1). Áætlanir um gagnreyndar rannsóknir sýna að áætlað er að um 5 milljónir starfsmanna í hreinlætisaðstöðu séu á Indlandi og það eru níu tegundir þeirra í virðiskeðjunni sem eru mismunandi eftir áhættuáhættu og viðurkenningu á stefnu (2).
Helstu vandamál sem starfsmenn í hreinlætismálum standa frammi fyrir á Indlandi
Heilsa Issues
Gífurlegar heilsuáskoranir standa frammi fyrir hreinlætisstarfsmönnum þó að takmarkaðar rannsóknir hafi verið gerðar til að öðlast innsýn í stöðu hreinlætisstarfsmanna.
Þessir starfsmenn starfa í umhverfi þar sem, eftir margra ára æfingu, er grunnviðmiðun um lágmarksöryggisreglur annað hvort mjög lág eða algjörlega vantar. Engar reglur eru fastar fyrir þjónustuskilyrði, öryggiskröfur, áhættubætur, tryggingarvernd og ákvæði eins og skó, hanska, grímur og rétta höfuð til fóta hlíf sem er hönnuð í þeim tilgangi.
Dánartíðni starfsmanna sem þrífa fráveitur er fimm sinnum hærri en annarra Indverja í þéttbýli á aldrinum 15 til 59 ára. Meðalaldur starfsmanna við andlát var skráður sem 58 ár. Heildarfjöldi dauðsfalla hefur farið fækkandi meðal Safai Karamcharis í gegnum árin en er enn hár miðað við önnur störf. Meðaldánartíðni á ári meðal Safai Karamcharis er 9 af hverjum 1,000 samanborið við 6.7 dauðsföll af hverjum 1,000 meðal almennings (4; 5)
Starfsmenn deyja vegna köfnunar sem stafar af inntöku skaðlegra lofttegunda við handhreinsun mannhola. Starfsmenn sem eru inni í fráveitum og verða fyrir metani og brennisteinsblanduðu vetni í stað súrefnis, sem virkar á svipaðan hátt og sýaníð, með afturkræfri hömlun á öndunarensíminu cýtókróm oxidasa. Áætlað hefur verið að tæplega 1800 starfsmenn hafi látist á síðasta áratug. Snerting við þessi loftkenndu efni leiðir til lystarleysis, lélegs minnis, vökva í lungum, ertingar í augum og mæði, brjóstverks, hálsbólgu og kynhvöts.
Starfsmenn hafa misvísandi tengsl við öryggisbúnað. Starfsmenn eru ekki fullkomlega meðvitaðir um mikilvægi gírsins. Þar að auki finnst þeim það hamla starfi þeirra. Til dæmis er erfitt að halda á skóflunni við niðurfallshreinsun og hanskar sem fylgja með eru oft lausir og renna af. Flestir starfsmenn skynja vélar sem staðgengill frekar en viðbót við vinnu sína og óttast að nýjar vélar komi í stað þeirra frekar en að aðstoða við vinnu þeirra og halda þeim öruggum (7).
Félagslegar hindranir
Oftast eru þeir útskúfaðir og stimplaðir (þeir tilheyra að mestu lægstu Dalit undirstéttarhópum). Viðkvæmni stétta, stéttar og kyns takmarkar lífsval sem þessir starfsmenn geta tekið og flestir þeirra hafa ekki fullnægjandi og nauðsynlegan aðgang að menntun, heilsu, landi, mörkuðum, fjármögnun, vegna félagslegrar stöðu. Þeir völdu þetta starf sem framhald af fjölskyldusögu og hefð. Margir koma inn í stað foreldra sinna. Störfum fastráðinna (þeirra sem eru ráðnir af stjórnvöldum) hreinlætisstarfsmanna fylgja jafnvel loforð um að skipta um starf fyrir börn ef eitthvað kemur fyrir foreldrana. Fjölskylduþátturinn verður enn áberandi þar sem bæði eiginmaður og eiginkona eru oft í hreinlætisstörfum og það takmarkar aðra valkosti fyrir börn sín vegna skorts á útsetningu og eðlislægri hlutdrægni (7). Félagslegur og efnahagslegur svipting starfsmanna í hreinlætisaðstöðu snýst ekki bara um stétt og laun. Það er saga um kúgun og ofbeldi gegn þeim á félags-hagfræðilegum-menningarlegum sviðum (8).
Það eru ýmis frumkvæði og lög stjórnvalda mótuð og innleidd til að vernda réttindi þessara starfsmanna eins og PEMSA (Prevention and Elimination of Handvirk hreinsun lög), lög um varnir gegn grimmdarverkum, nefndir eins og National Safai Karmchari Commission (NSKM), og áætlanir sem eru fáanlegar í gegnum National Safai Karmchari Development and Finance Corporation (NSKFDC) og SC/ST Development Corporation (SDC) á landsvísu og Maha Dalit Vikas Missions á vettvangi ríkisins er aðgangur að bættum kerfum gríðarlegur vandi. Þetta er vegna þess að flestir starfsmenn hreinlætis eru ekki meðvitaðir um réttindi sín samkvæmt þessum kerfum; jafnvel þegar þeir eru meðvitaðir, þekkja þeir ekki ferlana til að nýta kosti. Ennfremur, vegna þess að flestir hreinlætisstarfsmenn eru fátækir í þéttbýli og búa í óformlegum byggðum, hafa þeir ekki fullnægjandi skjöl eins og sönnun um búsetu, fæðingarvottorð og persónuskilríki sem gerir það næstum ómögulegt fyrir þá að sækja um þessi kerfi (8). Það eru engar tölur tiltækar um þá sem eru starfandi fyrir starfsmenn sem stunda þennan iðnað, öfugt við starfsmenn sem starfa í formlegum geirum.
Fjármál
Enginn formlegur ráðningarsamningur/vernd og hagnýting: Meirihluti þessara starfsmanna er ekki meðvitaður um ráðningarkjör sín, upplýsingar um launaskipulag og tímaáætlanir. Ef þeir biðja um laun þeirra er þeim hótað uppsögnum. Starfsmenn sem eru ráðnir af undirverktökum eru enn verr settir og starfa í upplýsingatómarúmi, fjarri hvers kyns formlegri atvinnuvernd (7). Rannsóknir sýna að þessir starfsmenn eru nýttir enn frekar á samningsbundnum skilmálum og fengu mun lægri laun en stjórnvöld settu fyrirmæli um og neyddir til að vinna langan tíma í mjög óheilbrigðu andrúmslofti (9).
Skortur á kjarasamningum: Þessir starfsmenn eru oft sundurleitir og fara um ýmsar borgir í litlum hópum og geta ekki komið saman til að mynda hópa. Flestir þeirra eru ráðnir af þessum stofnunum sem skipta oft á milli borga og jafnvel þar sem starfsmenn eru til í miklu magni hafa þeir ekki kjarasamningavald vegna ótta um að þeir séu einnota og myndu að lokum missa vinnuna. Að auki skortir þau einnig utanaðkomandi stuðning til að hjálpa til við að koma af stað sameiginlegri myndun og aðgerðum (7).
Kostnaður vegna meiðsla og sjúkdóma innbyrðis: Starfsmenn með áralanga útsetningu hafa innbyrðis sjúkdóminn og heilsufarsvandamál og hafa samþykkt það sem venjulegt atvik og tengja ekki einu sinni heilsufarsvandamál sín sem stafa af starfinu, nema það sé rannsakað frekar. Þar af leiðandi líta þeir á vinnutengd meiðsli og sjúkdóma sem persónuleg vandamál og bera kostnað af meðferð og tekjumissi. Samningabundið starfsfólk er ekki með veikindaleyfi sem hluta af samningum sínum og er refsað enn frekar fyrir veikindi sín með því að afsala sér launum fyrir þá daga sem þeir eru veikir.
Orsakir málanna
Meirihluti vandamálanna þ.e. líkamlega, andlega, félagslega og fjárhagslega sem starfsmenn hreinlætis standa frammi fyrir er vegna skorts á grunnþekkingu og vitund ásamt stífri skynjun sem hefur síast inn í trúarkerfi þessa vinnuafls. Þeir hafa enga skýrleika eða eru ranglega upplýstir um hlutverk sín og skyldur. Þetta er vegna þess að það er engin skýr afmörkuð skilgreining og er þröng og útilokar margs konar vinnu. Þetta er hópur fjölbreytts fólks hvað varðar fjölda starfandi, kyn og staðsetningu. Það fellur í óskipulagða geira og það er mikilvægt að flokka þá, til að gera viðeigandi og sérsniðna stefnu og dagskrá hönnun. Flest vandamál sem starfsmenn standa frammi fyrir eru orðin innri hegðunarvandamál. Engar tölur eru til um þá sem starfa fyrir starfsmenn sem stunda þessa atvinnugrein (10).
Reynt hefur verið að búa til lausnir á þessum málum en hafa skilað misjöfnum árangri. Þessar lausnir voru allt frá aktívisma og málflutningi ýmissa frjálsra félagasamtaka, til formlegra stjórnvalda. Þeir hafa náð takmörkuðum árangri, eins og sést af daglegum fréttum sem draga fram dauðsföll enn fleiri starfsmanna. Það er þörf á að móta lausnir og byggja upp getu starfsmanna sem er sameining nýsköpunar og notendamiðaðs að skapa innri tengingu og yfirgripsmikla og skilning á þessum starfsmönnum.
Hægt er að bregðast við þessum vandamálum með því að fræða og veita þessum starfsmönnum ráðgjöf um réttindi þeirra og réttindi til náms.
Þar að auki þarf samfélagið á öllum stigum að vera meðvitað um mikilvægi hreinlætisstarfsmanna og framlag þeirra til samfélagsins. Handvirkt hreinsikerfi ætti að fjarlægja hratt með vélrænu hreinsunarkerfi. Fram að þeim tíma sem handvirk hreinsun er notuð þarf að tryggja öryggisráðstafanir til að bæta lífsgæði þeirra. Hægt er að koma í veg fyrir þetta með verkefnastjórnun sem miðar að því að byggja upp getu og þróa geymslu þessara starfsmanna sem getur enn frekar gert kleift að þróa sérstakar stefnur og skipulagsáætlanir til að vernda þetta vinnuafl.
***
Meðmæli
1. Raman VR og Muralidharan A., 2019. Loka lykkjunni í hreinlætisherferð Indlands í þágu lýðheilsuábata. The Lancet VOLUME 393, ÚTGÁFA 10177, P1184-1186, 23. MARS 2019. DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(19)30547-1
2. Verkefni, Hreinlætisstarfsmenn. Verkefni hreinlætisstarfsmanna. [Á netinu] http://sanitationworkers.org/profiles/
3. Corporation, National Safai Karmacharis Finance & Development. [Á netinu] http://sanitationworkers.org/profiles/
4. Almennur, dómritari. 2016.
5. Salve PS, Bansod DW, Kadlak H 2017. Safai Karamcharis in a Vicious Cycle: A Study in the Perspective of Caste. . 2017, árg. 13.Fæst á netinu kl https://www.epw.in/journal/2017/13/perspectives/safai-karamcharis-avicious-cycle.html
6. Greining handvirkrar hreinsunardánartíðni yfir mikilvægum aðstæðum og aðferðir til að tryggja öryggi. S Kamaleshkumar, K & Murali, Lokesh & Prabhakaran, V & Anandhakumar. 2016.
7. Vír, The. Að skilja hreinlætisstarfsmenn Indlands til að leysa vandamál sín betur. [Á netinu] https://thewire.in/labour/understanding-indias-sanitation-workers-to-better-solve-their-problems
8. Shikha, Shashi. Indian Express. [Á netinu] 2018. https://indianexpress.com/article/opinion/swacch-bharat-mission-needs-to-clean-up-the-lives-of-sanitation-workers-5466596/
9. Karamcharis, National Commission for Safai. [Á netinu] 2009 https://ncsk.nic.in/sites/default/files/Binder2.pdf
10. Af hverju hreinlætisstarfsmenn á Indlandi eru engir í forgangi. [Á netinu] Hindustan Times , júní 2019. https://www.hindustantimes.com/editorials/why-india-s-sanitation-workers-are-nobody-s-priority/story-Ui18pROrNh8g0PDnYhzeEN.html
11. Tiwari, RR 2008. Vinnuheilbrigðishættur í skólp- og hreinlætisstarfsmönnum. sl : Indian J Occup Environ Med., 2008. Fæst á netinu á http://www.ijoem.com/article.asp?issn=0973-2284;year=2008;volume=12;issue=3;spage=112;epage=115;aulast=Tiwari
***
Höfundur: Ramesh Pandey (heilbrigðisstarfsmaður)
Skoðanir og skoðanir sem settar eru fram á þessari vefsíðu eru eingöngu skoðanir höfundar og annarra þátttakenda, ef einhver er.
